Samenvatting geschiedenis 6vwo - Samenvatting dikke boek Tijd van jagers en boeren 1 Jagers en - Studeersnel (2024)

Vak

School

Montessori Lyceum Amsterdam - Amsterdam

Boeken in lijstAuditing and Assurance Services: an Applied ApproachBig Ideas Math: Common Core Record and Practice Journal Green LevelDuitsland en Europa 1945-2000FeniksFeniks

Geüpload door:

Aanbevolen voor jou

• 110Geschiedenis samenvatting 6vwoGeschiedenisSamenvattingen100% (54)
• 9Geschiedenis context china VWO 6 2022GeschiedenisSamenvattingen100% (35)
• 4Hoofdstuk 9 - Samenvatting MEMO bovenbouw - MEMOGeschiedenisSamenvattingen100% (32)
• 21Samenvatting Geschiedenis Historische context 3 Duitsland en Historische context 4 China plus kenmerkende aspecten tijdvak 9 en 10, centraal eindexamen 2022GeschiedenisSamenvattingen100% (26)
• 30Samenvatting Geschiedenis CE per KAGeschiedenisSamenvattingen100% (20)

Reacties

Andere studenten bekeken ook

• KA's afkorten en leren
• Alle contexten samengevat
• Geschiedenis T1 middenoosten
• Verlichte denkers
• Historische context burgers en steden
• Geschiedenis samenvatting hoofdstuk 4

Gerelateerde documenten

• De verlichting
• HC steden en burgers
• Geschiedenis HC4
• Geschiedenis samenvatting HC China
• Geschiedenis samenvatting 6vwo
• GS Samenvatting China VWO 6 Memo

Samenvatting dikke boekTijd van jagers en boeren 1 Jagers en BoerenKenmerkende aspecten 1. De levenswijze van jagers-verzamelaars 2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen 3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen1 De agrarische revolutieTussen 9000 en 6000 v. ontstonden in het Midden-Oosten landbouwsamenlevingen. hom*ohabilis eerste mens, hom*o sapiens de mensen die we nu zijn (ontstond rond 140 v.)tijdens de laatste ijstijd. Mensen leefden van jachten. Jagers-verzamelaars waren bijna altijdnomaden ze trokken altijd rond. Ze leefden in groepen, ze hadden onderling handel enruilden met elkaar. hom*o sapiens maakte in vergelijking met hun voorgangers meergespecialiseerde gereedschappen en wapens. Heeft als enige mensensoort afbeeldingennagelaten. De mensen die schilderingen maakte leefden in de prehistorie, toen was er noggeen schrift (we weten niet wat grotschilderingen betekenen).Belangrijkste gebeurtenis uit de prehistorie is de overgang naar een boeren bestaan. Zevermoeden dat de overgang naar landbouw rond 12 v. in het Midden-Oosten heeftplaatsgevonden (einde ijstijd). Sommige denken dat klimaatverandering de aanzet gaf tot deovergang naar landbouw. Mensen wouden niet meer vertrekken en werden gedwongen omzelf gewassen te verbouwen. Het gebeurde over de hele wereld.Uitvinding landbouw  gevestigd bestaan. Dit was zo ingrijpend dat het een agrarischerevolutie is. Kenmerkend was dat mensen de natuur steeds meer naar zijn hand ging zetten.Gevolgen agrarische revolutie: - Een snelle bevolkingsgroei. Omdat ze meer mensen konden voorzien en op een plek bleven. - Bevordering ontwikkeling van de veeteelt, rond 7500 v. begon. Ze gingen dieren houden in plaats van jagen. - Stimuleerde de uitvinding van allerlei nieuwe technieken. Er werden nieuwe materialen gebruikt.De agrarische revolutie was niet in alle opzichten een verbetering. Mensen die overstaptenaar landbouw waren vaak minder gezond dan jagers-verzamelaars. De achteruitgang ingezondheid had verschillende oorzaken. Boeren hun eten was veel eenzijdiger, en als gewaswas mislukt was er gelijk gevaar voor hongersnood. Doordat de bevolking groeide en dichterop elkaar leefde groeide het risico op infectieziekten. Ook zorgde het voor socialeongelijkheid omdat sommige boeren meer succesvoller waren, kwamen er verschillen inrijkdom  hiërarchie (ging nooit meer weg).

1 Het ontstaan van stedenUr was de eerste steden ter wereld. Deze steden ontstonden rond 3300 v. in Soemerië(Irak). De steden ontstonden daar door de zeer vruchtbare grond. Ze gingen irrigeren om vande overstromingen van de rivier te profiteren. Ze bouwde kanalen en dijken  bevolkinggroeien.In de eerste steden ontstond een stedelijke gemeenschap. Door de rijke oogsten kondenmensen zich in andere activiteiten specialiseren. Er ontstonden nieuwe beroepen. Erontstonden in stedelijke gemeenschappen niet alleen een arbeidsverdeling, maar ook eenhiërarchie, er kwamen verschillende sociale lagen, die verschilden in rijkdom en macht.Steden hadden bestuurders nodig zo kwamen er koningen.Ook kwam er verstedelijking op gang in Egypte. Door de Nijl was de grond daar vruchtbaar.Tussen 2700 en 300 v. verschenen ook in andere vruchtbare gebieden in de wereldcomplexe stedelijke gemeenschappen.Rond 3300 v. werd ook het eerste schrift uitgevonden. De twee ontwikkelingen gingenhand in hand. Schrift was nodig om een stad te besturen. Koningen en priesters gebruiktenhet.De ontwikkeling van het schrift ging in stappen. De agrarische gemeenschappen gebruiktenvanaf 8000 v. al kleine voorwerpen van klei om goederen te registreren, dit kon eenvoorloper zijn van het schrift. Het kan dat het beeldschrift werd aangevuld toen mensennamen wouden registreren. De weergaven van klanken was een enorme vooruitgang, wantnu kon de taal worden opgeschreven zoals deze werd uitgesproken.Tekeningetjes werden abstracte tekens, ze leken op spijkers vandaar de naam spijkerschrift.De Soemeriërs verlieten door de uitvinding van het schrift als eersten de prehistorie. Daarnade Egyptenaren met hiërogliefen.Rond 2600 v. was het spijkerschrift zo goed ontwikkeld dat het ook voor allerlei anderezaken zoals brieven, wetteksten. In Soemerië en Egypte ontstond de eerste literatuur. Kleinegroep aan de top van de samenleving kon lezen, het was erg ingewikkeld. Rond 1500 v.een schrift ontwikkeld met alleen klanktekens. Door het schrift konden mensen hun kennisen gevoelens veel gemakkelijker overdragen op nieuwe generaties dan via mondelingeoverleving. Het schrift is daarmee een essentieel onderdeel van de menselijke cultuurgeworden.

Tijd van Grieken en Romeinen2. De klassieke oudheidKenmerkende aspecten 4. De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat. 5. De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur. 6. De groei van het Romeinse imperium waardoor de Grieks-Romeinse cultuur zich in Europa verspreidde. 7. De confrontatie tussen de Grieks-Romeinse cultuur en de Germaanse cultuur van Noordwest-Europa. 8. De ontwikkeling van het jodendom en het christendom als de eerste monotheïstische godsdiensten.2 De Griekse democratieIn Athene werden beslissingen anders genomen door een volksvergadering, er werdgeregeerd door het volk (democratie). In Athene mocht iedere man die geen slaaf wasmeebeslissen, een directe democratie. Er waren niet veel burgers in stadstaten of polis, diebestonden uit een stedelijke kern en het omringende platteland. Athene was een grote stad.Alleen volwassen, vrije mannen hadden burgerrecht, het maakte niet uit of ze arm of rijkwaren zij hadden onderling allemaal gelijke rechten.Atheners vonden gelijkheid belangrijk want ze hadden eerst een koning en daarna eenaristocratie (klein groep aan de macht), ook soms nam een tiran de macht. Dooroorlogvoering werden gewone burgers steeds belangrijker. Atheners vonden het steedsbelangrijk dat niemand te veel macht had. De belangrijke beslissingen werden genomen inde volksvergadering. Kleinere beslissingen werden genomen een stadsbestuur, de Raad van500. De angst voor te veel macht bij een persoon was duidelijk te zien want niemand mochtlang aan de macht blijven. De volksvergadering ook iemand weg stemmen als ze vonden datiemand te veel macht had, dit heet ostracisme.Door Griekse filosofen werd er na de rampzalige Siciliaanse expeditie afgevraagd ofdemocratie wel het beste bestuurssysteem was. Vanaf 600 v. probeerde Griekseonderzoekers natuurverschijnselen te verklaren. Hun inzichten waren meestal speculatief.Met wiskunde hadden ze wel vooruitgang. Sommige beschouwen de Griekse filosofie als hetbegin van de wetenschap. In de 5e eeuw gingen Griekse filosofen nadenken hoe mensen hetbeste konden leven. Een van de belangrijkste filosofen uit deze tijd was Socrates.Filosofen dachten ook na over hoe een polis bestuurt moest worden. Er kwam kritiek op hetidee van een democratie in Athene. Filosoof Plato was voor een bestuur met vooral wijzemensen die onpartijdig zijn en die alle belangen goed afwegen. Aristoteles vond een mengselvan een monarchie, aristocratie en democratie het beste.

2 Het hellenismeAlexander (356-323v.) was een koningszoon uit Macedonië, had een enorm rijk veroverd.Het was gelukt om zoon groot rijk te krijgen door bvb het feit dat de Griekse steden steedsonderling in strijd waren waardoor ze verzwakt waren. Alexander wou het Perzische Rijkveroveren. Ten eerste dachten Griekse geschiedschrijvers dat Alexanders zoon groot gebiedkon veroveren en handhaven door een combinatie van zijn persoonlijke eigenschappen enmilitaire inzicht, hij had doorzettingsvermogen, strateeg, wispelturig en onvoorspelbaar endwong loyaliteit af. Ten tweede speelde hij in op de gewoontes van de landen die hijregeerde. Ten derde streefde Alexander doelbewust naar een gemengde elite, hetmassahuwelijk in Susa was onderdeel van deze politiek, en een gemengd Macedonisch-inheems leger. Hij stichten overal steden om te voorkomen dat zijn rijk uit losse brokken zoubestaan.Toen Alexander doodging was er geen opvolger. Er ontstonden diadochenrijken (opvolgers).Door de diadochen verspreiden de Griekse cultuur over het gehele veroverde gebied. DeGrieken duiden deze periode aan met de term hellenisme. De periode van Alexander en zijnopvolgers wordt daarom ook wel aangeduid als de hellenistische periode.Aantal aspecten aan de verspreiding van de Griekse cultuur. Het veranderde in hetvoormalige Perzische Rijk. Het Grieks werd de bestuurstaal, Griekse bestuursorganenwerden in het leven geroepen. Het was dus niet democratisch. De betere standendomineerde in de stedelijke politiek waardoor de democratie veranderde in een oligarchie.Dat een stad zichzelf moest besturen bleef wel een kern gedachten en werd naar Aziëgebracht. Door de vergrieksing kregen de steden in het oosten een meer Grieks uiterlijk,zoals rechte straten. Het kwam ook door de aanleg van typische Griekse centra vanontmoeting en vermaak, zoals theaters en gymnasia. Hierdoor werden Griekse mythen enliteratuur bekend in het oosten. Laatste aspect was de verbreiding van de Griekse beeldendekunst. Het oosten maakte hierdoor kennis met de beeldende kunst die streefde naar eenperfecte weergave van de anatomie. Ook was er sprake van omgekeerde beïvloeding, maarwel in bescheiden mate.

2 Het Romeinse keizerrijkDe twee laatste eeuwen v. werd Rome verscheurd door grootschalige conflicten enburgeroorlogen, vaak streden generaals om de macht. De bekendste hiervan is Gaius JuliusCaesar. Hij veroverde tussen 58 en 50 v. heel Noord-Gallië, door slimmebondgenootschappen versterkte hij zijn machtspositie, uiteindelijk werd hij een dictator, datwas bedoeld voor korte tijd. Romeinen waren geen voorstander dat een dictator uitgroeidetot een koning. Caesar wou lang blijven verdedigers van de republiek waren hiertegenstanders van en vermoordden hem. Er kwam wel een opvolger van hem zijn neefAugustus, hij werd de eerste keizer van het Romeinse keizerrijk.Augustus trok alle macht naar zich toe, dit had voor- en nadelen.